«Οι κραδασμοί που προκλήθηκαν από το τρυπάνι, προκειμένου να κρεμαστούν τα πανό για την μετατροπή της σε τζαμί. Το πρόσθετο βάρος που δημιουργήθηκε από τις αναρτήσεις αυτές.
Και η υγρασία από τις αναπνοές χιλιάδων επισκεπτών». Όπως λέει ο ακαδημαϊκός κ. Παναγιώτης Καρύδης, ομ. καθηγητής Αντισεισμικής Τεχνολογίας αυτή είναι η τριάδα των νέων επιβαρύνσεων, που υφίσταται η Αγία Σοφία μετά την απόφαση του Ερντογάν να την μετατρέψει σε τζαμί.
Και τα δυσάρεστα αποτελέσματα είναι ήδη φανερά, όπως αποδεικνύει ένα βίντεο, που κυκλοφόρησε προχθές στα τουρκικά Μέσα Ενημέρωσης αποκαλύπτοντας, ότι σοβάδες από τον τρούλο πέφτουν πάνω σε επισκέπτες. Το βίντεο δεν είναι τωρινό αλλά ενός έτους, κάτι διπλά ανησυχητικό όμως, αφού η κατάσταση του μνημείου έχει επιβαρυνθεί πλέον, έτι περισσότερο. Ενώ είναι γνωστό από την άλλη, ότι ουδεμία εργασία γίνεται στον ναό για την διάσωσή του.
Το περιστατικό είχε συμβεί για την ακρίβεια τον Σεπτέμβριο του 2022 και στο βίντεο πράγματι, φαίνονται κομμάτια, που αποκολλήθηκαν από τον τρούλο να πέφτουν με δύναμη στο έδαφος. «Η Αγία Σοφία, που μετατράπηκε σε τέμενος, καταρρέει: Πλάνα από θραύσματα σκυροδέματος που πέφτουν» ανέφερε στο σχόλιό της η τουρκική εφημερίδα «Birgün» στην ηλεκτρονική της έκδοση. Αρμόδιοι εξάλλου, στους οποίους απευθύνθηκε η εφημερίδα υποστήριξαν, ότι «τα κομμάτια πέφτουν από την οροφή, λόγω της υγρασίας που δημιουργείται από το πλήθος, αλλά δεν λαμβάνονται προφυλάξεις».
Συνδυασμός προβλημάτων
Όπως επισημαίνει άλλωστε, και ο κ. Καρύδης η υγρασία μπορεί να διαπερνά τα επιφανειακά υλικά και να εισχωρεί σε βάθος. Κάτι βεβαίως, που μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις και στις τοιχογραφίες του ναού. Επίσης οι κραδασμοί από την χρήση τρυπανιού έχουν ως αποτέλεσμα την διατάραξη της συνάφειας μεταξύ του υπάρχοντος κονιάματος και του υποστρώματος, δηλαδή της πέτρας. Είναι κάτι άλλωστε, που έχει αποδειχθεί πειραματικά. «Ποτέ για ένα φαινόμενο δεν ευθύνεται μόνον μία παράμετρο αλλά είναι συνδυασμός πολλών, όπως συμβαίνει εδώ», διευκρινίζει ο καθηγητής.
Περί τα 21 εκατομμύρια επισκέπτες έχει δεχθεί η Αγία Σοφία από την ημέρα της μετατροπής της σε τζαμί, όπως δήλωσε εσχάτως με υπερηφάνεια (!) ο τούρκος υπουργός Τουρισμού και Πολιτισμού. Μόλις πριν από ένα μήνα όμως, ένας διακεκριμένος τούρκος ιστορικός, ο Ούλμπερ Ορτάιλι υποστήριξε, ότι ακόμη και ένας περιορισμένος αριθμός 20 ως 30 χιλιάδων επισκεπτών ετησίως, θα μπορούσε να θεωρηθεί υπερβολικός για την αντοχή του μνημείου. Ο ίδιος επικρίνει επίσης, τις παρεμβάσεις, που έγιναν για την αλλαγή της λειτουργίας του μνημείου ως τζαμί, τονίζοντας ότι δεν είναι δυνατόν να έχουν τοποθετηθεί στην Αγία α Σοφία τουαλέτες και βρύσες για τις ανάγκες των επισκεπτών.
Η UNESCO
Εκφράζοντας τις ανησυχίες του για τις σημαντικές ζημιές, που έχει υποστεί το κτίριο μετά τη μετατροπή του σε τζαμί, ο τούρκος επιστήμονας ενώνει έτσι, τη φωνή του με δεκάδες άλλους επιστήμονες, που αγωνιούν για την ακεραιότητα του μνημείου.
Όπως ο ίδιος προειδοποιεί άλλωστε, η Αγία Σοφία θα πρέπει να κλείσει για το κοινό, προκειμένου να αποκατασταθεί, διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος κατάρρευσης.
Στο μεταξύ η UNESCO έχει προειδοποιήσει, ότι μπορεί να αφαιρέσει την Αγία Σοφία από τον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, εξ αιτίας των βλαβών, που έχει υποστεί το μνημείο, και οι οποίες το εκθέτουν σε πιθανό κίνδυνο κατάρρευσης. Πέραν τούτου όμως, ουδέν.
»»»»»» ΤΟ ΒΡΗΚΑΜΕ ΕΔΩ ««««««
