Προειδοποίηση σοκ για τις σκιώδεις τράπεζες: Όλα θυμίζουν Lehman Brothers, αλλά η κρίση του 2008 θα μοιάζει με… πρόγευση
Σύμφωνα με ανατριχιαστικά ευρήματα έκθεσης που συνέταξαν αναλυτές της Moody’s Analytics, ανώτατα στελέχη της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC) και πρώην αξιωματούχοι του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, τα private credit funds έχουν εγκαθιδρύσει επικίνδυνες και πλήρως αδιαφανείς διασυνδέσεις με το τραπεζικό σύστημα, ανοίγοντας το δρόμο για συστημικές αλυσιδωτές αντιδράσεις άνευ προηγουμένου.
«Η σημερινή αρχιτεκτονική του χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι ένα πολύπλοκο, αλληλένδετο δίκτυο – κι αν πέσει ένας κρίκος, το σοκ μπορεί να διαπεράσει κάθε γωνιά της παγκόσμιας οικονομίας» αναφέρει η έκθεση-καμπανάκι.
Ο ιδιωτικός δανεισμός, ο οποίος συχνά χορηγεί δάνεια υψηλού ρίσκου σε υπερχρεωμένες εταιρείες, λειτουργεί πλέον έξω από το πεδίο ορατότητας των ρυθμιστικών αρχών, ενώ οι τράπεζες συνεχίζουν να διατηρούν ισχυρή οικονομική έκθεση μέσα από περίπλοκα δομημένα προϊόντα, συμβάσεις χρηματοδότησης και άλλες μορφές «οικονομικού καμουφλάζ».
«Η κρίση του 2008 θα μοιάζει με… πρόγευση αν το νέο αυτό σύστημα αρχίσει να καταρρέει», προειδοποιεί εμφατικά ο Mark Zandi της Moody’s Analytics, ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης.
Αν και οι υποστηρικτές των funds αυτών ισχυρίζονται ότι διαθέτουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα λόγω της απουσίας καταθέσεων, οι αριθμοί και οι διασυνδέσεις αποκαλύπτουν κάτι πολύ πιο ζοφερό: σε περιόδους αναταραχής, οι αποτιμήσεις των εταιρειών ιδιωτικού δανεισμού κατέρρεαν ταυτόχρονα με τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές, εντείνοντας τις δονήσεις μέσα στο σύστημα.
Ο κίνδυνος δεν περιορίζεται μόνο στις ΗΠΑ. Τα φαινόμενα αυτά μπορούν εύκολα να εξαχθούν και στην Ευρώπη — με καταστροφικές συνέπειες για τις ευάλωτες οικονομίες της περιφέρειας, όπως η Ελλάδα, που ήδη δοκιμάζεται από υψηλό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η Fed της Βοστώνης και ο οίκος Fitch έχουν επίσης εκπέμψει σήμα κινδύνου, τονίζοντας ότι τα νέα «πειραματικά» χρηματοοικονομικά προϊόντα παραμένουν αδοκίμαστα σε περιόδους σοβαρών κρίσεων.
Έρχεται νέο 2008; Ή κάτι πολύ χειρότερο;
Οι ειδικοί ζητούν άμεση αυστηροποίηση της εποπτείας και διαφάνεια στα ιδιωτικά κεφάλαια, πριν να είναι πολύ αργά. Όπως καταλήγει η έκθεση της Moody’s:
«Δεν ζητούμε να σταματήσει ο ιδιωτικός δανεισμός.
Ζητούμε να μη γίνει ο αστάθμητος παράγοντας που θα γκρεμίσει όλο το οικοδόμημα.»
Τι γίνεται στο σκοτάδι
Ως σκιώδεις τράπεζες εκλαμβάνεται οποιοδήποτε ίδρυμα στον χρηματοπιστωτικό τομέα που παρέχει υπηρεσίες όπως η προσφορά πιστώσεων ή η διαχείριση αποταμιεύσεων και περιουσιακών στοιχείων, αλλά δεν είναι τράπεζες, επομένως δεν ελέγχονται όπως οι τράπεζες.
Οι δραστηριότητές τους περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων, όπως ασφαλιστικές εταιρείες, συνταξιοδοτικά ταμεία, επενδυτικά ταμεία και αμοιβαία κεφάλαια κινδύνου.
Η κλίμακα ανάπτυξης της μη τραπεζικής χρηματοδότησης την τελευταία δεκαετία ήταν εξαιρετική.
Τα περιουσιακά στοιχεία που διαχειρίζονται οι μη τράπεζες έχουν υπερδιπλασιαστεί από το οικονομικό κραχ στα 239 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Αυτό οφείλεται εν μέρει στον όγκο των ρυθμίσεων στις οποίες έχει υποβληθεί ο παραδοσιακός τραπεζικός τομέας μετά το κραχ.
Επίσης έχει να κάνει με το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων, το οποίο επέτρεψε στις μη τράπεζες να αναλάβουν περισσότερες επιχειρηματικές δραστηριότητες και μεγαλύτερους κινδύνους.
Ο John Schindler, γενικός γραμματέας του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (FSB), διεθνούς οργανισμού που παρακολουθεί και κάνει συστάσεις για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, είπε ότι οι μη τράπεζες «διατηρούν στα χαρτοφυλάκιά τους σχεδόν το 50% των παγκόσμιων χρηματοοικονομικών assets.
Ως αποτέλεσμα, η σημασία των [μη τραπεζών] για την πραγματική οικονομία έχει αυξηθεί και συνεχίζει να αυξάνεται».
Εάν ρυθμιστεί σωστά, το αυξανόμενο μερίδιο της σκιώδους τραπεζικής μπορεί να αποφέρει οφέλη.
Για παράδειγμα, μπορεί να χρησιμεύσει ως παράγοντας διαφοροποίησης σε ό,τι αφορά την κατανομή του κινδύνου σε ένα διαφορετικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Ωστόσο, ο τομέας είναι σε μεγάλο βαθμό άναρχος και επομένως αντιπροσωπεύει έναν σημαντικό κίνδυνο τον οποίο προσπαθούν να χειριστούν οι διεθνείς υπηρεσίες, όπως η FSB.
Επικίνδυνες καταστάσεις…
Τα τελευταία χρόνια υπήρξαν δύο ατυχήματα για τον κλάδο της σκιώδους τραπεζικής.
Ο τομέας δέχτηκε το πρώτο του μεγάλο χτύπημα στην αρχή της πανδημίας Covid-19 τον Μάρτιο του 2020.
Δεδομένου ότι η πανδημία έκλεισε τις οικονομίες σε όλη την Ευρώπη, το χρηματοπιστωτικό σύστημα πάγωσε και η ρευστότητα στέρεψε.
Ο τομέας που ήταν περισσότερο εκτεθειμένος ήταν η σκιώδης τραπεζική.
Αυτό ίσχυε ιδιαίτερα για τα επενδυτικά κεφάλαια, τα οποία, λόγω των μεγαλύτερων αναντιστοιχιών ρευστότητας και των υψηλότερων επιπέδων μόχλευσης, είδαν τεράστιες -υπό το κράτος πανικού- εκροές χρημάτων και αθρόες πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων.
Αν δεν ελεγχθεί, αυτή η «κατάσταση» θα απειλήσει να αποσταθεροποιήσει ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) παρενέβη με το πρόγραμμα αγοράς έκτακτης ανάγκης για πανδημία (PEPP), το οποίο διοχέτευσε την τόσο αναγκαία ρευστότητα στην αγορά και ενστάλαξε ξανά την εμπιστοσύνη.
Ωστόσο, οι κεντρικοί τραπεζίτες σε όλη την Ευρώπη παρατήρησαν εκείνη την εποχή ότι ενώ οι ενέργειες της ΕΚΤ ήταν επιτυχείς, οι διαρθρωτικές ευπάθειες του σε μεγάλο βαθμό ανεξέλεγκτου μη τραπεζικού τομέα δεν είχαν αντιμετωπιστεί.
Η δεύτερη περίπτωση έλαβε χώρα στα τέλη Σεπτεμβρίου του περασμένου έτους, όταν η Liz Truss σφράγισε τη θέση της στην ιστορία ως Βρετανίδας πρωθυπουργού με τη συντομότερη θητεία στην εξουσία, λανσάροντας τον λεγόμενο μίνι προϋπολογισμό της, ο οποίος οδήγησε τις αγορές σε ανάκαμψη.
Μια απότομη άνοδος των αποδόσεων των βρετανικών gilts (ομολόγων) οδήγησε σε πώληση περιουσιακών στοιχείων από ορισμένα επενδυτικά κεφάλαια με γνώμονα την υποχρέωση (LDI), επιδεινώνοντας την αναταραχή στην αγορά, αναγκάζοντας την Τράπεζα της Αγγλίας να παρέμβει με προσωρινές αγορές στην αγορά χρυσού.
Ενώ και τα δύο αυτά παραδείγματα είχαν σχετικά αίσιο τέλος λόγω παρεμβάσεων της κεντρικής τράπεζας, αυξάνονται οι ανησυχίες μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών και των γκουρού της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας σχετικά με τα τρωτά σημεία του σκιώδους τραπεζικού τομέα και τη διασύνδεσή του με τα παραδοσιακά χρηματοπιστωτικά συστήματα και την πραγματική οικονομία
www.bankingnews.gr
»»»»»» ΤΟ ΒΡΗΚΑΜΕ ΕΔΩ ««««««
