Τίποτα δεν έχει τελειώσει… Ψάχνουν 408 κιλά εμπλουτισμένου ουρανίου στο Ιράν – Κανείς δεν γνωρίζει που βρίσκονται

Τίποτα δεν έχει τελειώσει… Ψάχνουν 408 κιλά εμπλουτισμένου ουρανίου στο Ιράν – Κανείς δεν γνωρίζει που βρίσκονται

Μπορεί οι ΗΠΑ να ανακοίνωσαν εκεχειρία και το Ισραήλ να… συμφώνησε, μπορεί στην ανακοίνωση από το γραφείο του Benjamin Netanyahu να επισημαίνεται ότι ο ισραηλινός στρατός έχει επιτύχει τον στόχο του για την απομάκρυνση της πυρηνικής και βαλλιστικής απειλής του Ιράν, ωστόσο φαίνεται πως τίποτα δεν έχει τελειώσει…
«Καθώς η κυβέρνηση Trump (στις ΗΠΑ) διενεργεί την αξιολόγηση των ζημιών, το κρίσιμο ερώτημα θα είναι αν το πρόγραμμα του Ιράν έχει καταστραφεί ή απλώς έχει ωθηθεί σε μικρότερες, μυστικές εγκαταστάσεις που είναι πιο δύσκολο να βρεθούν. Η απάντηση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το τι έχει συμβεί στο απόθεμα των 408 κιλών ουρανίου του Ιράν, εμπλουτισμένο σε καθαρότητα 60% — κοντά στην καθαρότητα 90% που απαιτείται για όπλα» επισημαίνεται σε δημοσίευμα των Financial Times.
«Εξαρτάται από το υλικό και πού βρίσκεται», δήλωσε ο Richard Nephew, πρώην ανώτερος αξιωματούχος των ΗΠΑ που εργάστηκε για το Ιράν στις κυβερνήσεις Obama και Biden. «Με βάση αυτά που έχουμε δει μέχρι στιγμής, δεν γνωρίζουμε πού βρίσκεται το υλικό. Δεν έχουμε καμία πραγματική βεβαιότητα ότι έχουμε τη δυνατότητα να το αποκτήσουμε σύντομα». Πρόσθεσε ότι «θα ήσουν ανόητος αν έλεγες ότι το πρόγραμμα καθυστέρησε για περισσότερο από λίγους μήνες».

Από την πλευρά του, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Marco Rubio, δήλωσε ότι «κανείς δεν θα γνωρίζει σίγουρα για μέρες» αν το Ιράν επιχείρησε ή κατάφερε να μετακινήσει υψηλά εμπλουτισμένο ουράνιο. «Αμφιβάλλω ότι το μετέφεραν, γιατί δεν μπορείς πραγματικά να μετακινήσεις τίποτα αυτή τη στιγμή», είπε στο CBS. «Τη στιγμή που ένα φορτηγό αρχίζει να οδηγεί κάπου, οι Ισραηλινοί το έχουν δει και το έχουν στοχεύσει και το έχουν εξουδετερώσει».
Ωστόσο, ένας Ιρανός κυβερνητικός παράγοντας δήλωσε ότι θα ήταν «πολύ αφελές να κρατήσουμε το εμπλουτισμένο ουράνιο μας σε αυτές τις εγκαταστάσεις», προσθέτοντας: «Το εμπλουτισμένο ουράνιο είναι ανέπαφο τώρα». Ο ίδιος επεσήμανε ότι το Ιράν –το οποίο επέμενε πάντα ότι το πρόγραμμά του είναι για ειρηνικούς σκοπούς– δεν θα επιδιώξει να οπλοποιήσει το πρόγραμμά του. Καθώς οι εχθροπραξίες με το Ισραήλ έχουν ενταθεί, άλλοι Ιρανοί αξιωματούχοι έχουν υπαινιχθεί ότι η Τεχεράνη θα μπορούσε να επιδιώξει να αλλάξει το πυρηνικό της δόγμα.

Η απάντηση του Ιράν

Αναλυτές έχουν προειδοποιήσει ότι η Τεχεράνη θα μπορούσε να επισπεύσει την ανάπτυξη μιας βόμβας χρησιμοποιώντας μυστικές εγκαταστάσεις εάν απελπιστεί και νιώσει την ανάγκη να αποκαταστήσει την αποτρεπτική της δύναμη.
Ο Ali Shamkhani, ανώτερος σύμβουλος του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, δήλωσε ότι οι πυρηνικές δυνατότητες της χώρας παρέμειναν σταθερές. «Ακόμα και αν οι πυρηνικές εγκαταστάσεις καταστραφούν, το παιχνίδι δεν τελειώνει», έγραψε στο Χ. «Τα εμπλουτισμένα υλικά, η εγχώρια γνώση, η πολιτική βούληση παραμένουν», δήλωσε ο Shamkhani, ο οποίος φέρεται να τραυματίστηκε στον πρώτο γύρο των ισραηλινών πληγμάτων πριν από περισσότερο από μία εβδομάδα.

Το εμπλουτισμένο ουράνιο

Το υψηλά εμπλουτισμένο ουράνιο βρισκόταν στο Natanz, στο κεντρικό Ιράν,  στο Fordow, την κύρια εγκατάσταση εμπλουτισμού που είναι σκαμμένη βαθιά σε ένα βουνό κοντά στην ιερή πόλη Qom  και σε σήραγγες στην εγκατάσταση της Isfahan, δήλωσε ο Nephew. Μόλις ψυχθεί, αποθηκεύεται σε μορφή σκόνης σε μεγάλους κυλίνδρους, παρόμοιους με έναν θερμοσίφωνα.
Το απόθεμα ουρανίου εμπλουτισμένου κατά 60% –μέρος ενός συνολικού αποθέματος άνω των 8.400 κιλών, το μεγαλύτερο μέρος του χαμηλής καθαρότητας– σήμαινε ότι η Τεχεράνη είχε την ικανότητα να παράγει επαρκές σχάσιμο υλικό που απαιτείται για αρκετές πυρηνικές βόμβες μέσα σε λίγες ημέρες, αν το επιθυμούσε. Ωστόσο, η πραγματική διαδικασία οπλοποίησης αναμένεται να διαρκέσει μήνες ή ένα χρόνο, δήλωσαν οι ειδικοί.
Ο κίνδυνος ήταν πάντα ότι μετά την έναρξη της εκστρατείας βομβαρδισμών από το Ισραήλ με το πρόσχημα της καταστροφής του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης, το Ιράν θα μετέφερε κρυφά το απόθεμα σε κρυφές τοποθεσίες, όπου είχαν εγκατασταθεί κρυφά προηγμένοι φυγοκεντρητές.

Ο Nephew δήλωσε ότι «οι άγνωστοι εδώ μας σκοτώνουν λίγο». «Αν έχουν εγκαταστήσει μια γραμμή μετατροπής ουρανίου… και αν μπορούσαν να εμπλουτίσουν μέχρι και 90% στο Fordow πριν δεχτεί επίθεση, και είχαν οκτώ ή εννέα ημέρες, αυτό είναι δυνητικά αρκετό για δύο βόμβες αξίας 90%», είπε. Η Ινδία, το Πακιστάν και η Βόρεια Κορέα ανέπτυξαν όλες με επιτυχία κρυφά προγράμματα πυρηνικών όπλων παρά την επαχθή επιτήρηση και τους περιορισμούς από τις ΗΠΑ.
Η Sima Shine, πρώην ειδικός για το Ιράν στη Mossad, την ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών, δήλωσε ότι ήταν πεπεισμένη ότι το Ιράν είχε μετακινήσει εμπλουτισμένο υλικό. «Έχουν αρκετό εμπλουτισμένο ουράνιο κάπου, και πήραν μερικούς προηγμένους φυγοκεντρητές κάπου, προκειμένου να τους επιτρέψουν κάποια μέρα να αποκτήσουν μια πυρηνική συσκευή», δήλωσε η Shine. «Το πρόγραμμα δεν έχει καταστραφεί εντελώς, ανεξάρτητα από το τι λένε οι Αμερικανοί».

Οι διεθνείς επιθεωρήσεις

Ένας Ισραηλινός αξιωματούχος δήλωσε ότι εάν η Τεχεράνη και η Ουάσιγκτον επανεκκινήσουν τις συνομιλίες για να επιτραπεί στο Ιράν να έχει ένα ειρηνικό πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας, ο Netanyahu μπορεί να επιμείνει η Τεχεράνη να παραδώσει οποιοδήποτε υψηλά εμπλουτισμένο ουράνιο για να μεταφερθεί και να αποθηκευτεί εκτός της χώρας. Ένας δεύτερος αξιωματούχος αναγνώρισε ότι το Ιράν θα μπορούσε να είχε απομακρύνει κρυφά τουλάχιστον ένα μέρος του υψηλά εμπλουτισμένου αποθέματός του. Ωστόσο, οι αξιωματούχοι πρόσθεσαν ότι μετά την δολοφονία τουλάχιστον 11 Ιρανών πυρηνικών επιστημόνων από το Ισραήλ την περασμένη εβδομάδα, το καθεστώς θα δυσκολευτεί να δημιουργήσει ένα «αποτελεσματικό, μικροσκοπικό πυρηνικό όπλο».
Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) έχει επιθεωρητές στην Ισλαμική Δημοκρατία οι οποίοι επισκέπτονται συχνά το Fordow, το Natanz και άλλες δηλωμένες εγκαταστάσεις. Ωστόσο, η εκστρατεία βομβαρδισμών του Ισραήλ σταμάτησε αυτές τις επιθεωρήσεις. Ακόμη και πριν από τα πλήγματα, η πυρηνική υπηρεσία του ΟΗΕ δεν είχε εποπτεία πάνω σε όλες τις χιλιάδες προηγμένες φυγοκεντρητές που ανέπτυξε το Ιράν αφού ο Trump στην πρώτη του θητεία αποχώρησε από την πυρηνική συμφωνία του 2015 που περιόριζε αυστηρά τη δραστηριότητα της Τεχεράνης.
Η συνεργασία του Ιράν με τη ΔΟΑΕ είχε επίσης επιδεινωθεί σοβαρά τα τελευταία χρόνια, εμποδίζοντας την ικανότητα της υπηρεσίας να διενεργεί επιθεωρήσεις στο επίπεδο που συμφωνήθηκε στη συμφωνία του 2015. Αφού το Ιράν καταδικάστηκε σε ψήφισμα της ΔΟΑΕ, λίγες ημέρες πριν το Ισραήλ εξαπολύσει την επίθεσή του, το Ιράν αποκάλυψε επίσης ότι είχε κατασκευάσει μια προηγουμένως αδήλωτη εγκατάσταση εμπλουτισμού – την τρίτη της χώρας.
Το Ισραήλ στόχευσε την εγκατάσταση Natanz την πρώτη ημέρα των επιδρομών του και την χτύπησε ξανά, προκαλώντας ζημιές στις υπέργειες και υπόγειες εγκαταστάσεις της, δήλωσε η ΔΟΑΕ την περασμένη εβδομάδα. Το Ισραήλ χτύπησε επίσης την εγκατάσταση της Isfahan δύο φορές. Ωστόσο, δεν είχε τη στρατιωτική ικανότητα να προκαλέσει σημαντική ζημιά στο Fordow και περίμενε την επέμβαση των ΗΠΑ.

«Είναι σίγουρα το τέλος του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος όπως το γνωρίζαμε», δήλωσε ο Ali Vaez, ειδικός για το Ιράν στην Crisis Group. «Εάν το πρόγραμμα επιβιώσει, είτε θα γίνει ένα μυστικό πρόγραμμα όπλων είτε, σε περίπτωση συμφωνίας, ένα εξουδετερωμένο πολιτικό πρόγραμμα χωρίς πρόσβαση σε τεχνολογία κύκλου πυρηνικού καυσίμου».

www.bankingnews.gr