Ο Μπόσκο Μπρκιτς και η Αντμίρα Ίσμιτς

Σ’ εμένα και στον κουμπάρο μου δεν μας αρέσει να μιλάμε για «πνευματικά» πράγματα γενικά. Μας είναι πιο εύκολο να συζητήσουμε για τη συγκομιδή, για παράδειγμα. Τα πιο πνευματικά απ’ όλα ήταν τα λόγια του Ντράγκαν, όταν με βρήκε να κοιμάμαι την ώρα που η εορταστική λειτουργία είχε ήδη ξεκινήσει. Ο Ντράγκαν εισέβαλε στο δωμάτιό μου, φώναξε κάτι για καλημέρα και σχεδόν με έσυρε στη λειτουργία, μ’ έβαλε μπροστά στην είσοδο του ναού και μου είπε: «Moli se, budaletino!». Αυτό το «budaletino» στην αρχή ακουγόταν κάπως στα Ιταλικά, αλλά στη συνέχεια αποδείχτηκε ότι ήταν πιο απλό και προσιτό, δηλαδή «Προσευχήσου, ηλίθιε». Ο κουμπάρος από το Κοσσυφοπέδιο ξέρει πώς να εξηγήσει τα περίπλοκα πνευματικά πράγματα. Είναι ένας πραγματικός κατηχητής.

Πρόσφατα, ο Ντράγκαν μού υπενθύμισε τα λόγια του Πατριάρχη Παύλου: «Είναι αδύνατο να μετατρέψουμε τη γη σε Παράδεισο, όμως πρέπει να την εμποδίσουμε να μετατραπεί σε Κόλαση»

Κατά τη διάρκεια των σύντομων συναντήσεών μας συζητάμε για τη Φιλολογία, κυρίως τη σλαβική, και την Ιστορία. Ακόμα και για τους βομβαρδισμούς. Πρόσφατα, ο Ντράγκαν μού υπενθύμισε τα λόγια του Πατριάρχη Παύλου: «Είναι αδύνατο να μετατρέψουμε τη γη σε Παράδεισο, όμως πρέπει να την εμποδίσουμε να μετατραπεί σε Κόλαση».

«Μου φαίνεται», είπα, «ότι στις μέρες μας έχουμε αρχίσει να αισθανόμαστε ακόμη και γεωγραφικά, αν μου επιτρέψετε να το πω έτσι, τις προσπάθειες μιας τέτοιας μεταμόρφωσης και το δίκιο του Πατριάρχη Παύλου».

Ο Ντράγκαν χαμογέλασε θλιμμένα:

«Σου είχα πει πριν από πολλά χρόνια ότι “όλ’ αυτά” δεν ισχύουν μόνο για τη Σερβία και τους Σέρβους, αλλά και για τη Ρωσία και τους Ρώσους. Θυμάμαι ότι τότε δεν το πίστευες και πολύ. Εντάξει, θα σου πω για τον Μπόσκο και την Αντμίρα. Όχι, δεν πρόκειται για τον βίο των Αγίων, αλλά για μια απλή ζωή που εξακολουθεί να βοηθάει τη γη να μη γίνει Κόλαση. Ο θάνατος, για την ακρίβεια. Είναι μια πρόσφατη ιστορία, αλλά έχει ξεχαστεί.

Ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά: Ένας νεαρός μαθητής σχολείου του Σαράγεβο, ο Μπόσκο Μπρκιτς, ερωτεύτηκε μια νεαρή μαθήτρια του ίδιου σχολείου από την ίδια τάξη, την Αντμίρα Ίσμιτς. Η σχέση τους άντεξε στον χρόνο κι έγινε έρωτας και μάλιστα αμοιβαίος. Το ζευγάρι ήταν συνέχεια μαζί. Νιάτα, ευτυχία, αγάπη, ρομαντισμός. Νομίζω ότι ήταν αρκετά ενοχλητική η προσοχή του κοινού προς τη σχέση τους. Την παραμονή των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Σαράγεβο, μια τέτοια ιστορία αγάπης, μεταξύ των λαών που κατοικούσαν στην τότε Γιουγκοσλαβία, ήταν ένας θησαυρός για τον Τύπο και όλοι έγραφαν για τη σχέση τους. Η αληθινή αγάπη είναι ντροπαλή, με την καλή έννοια, φυσικά. Έτσι, τα παιδιά είχαν «βαρεθεί» πολύ την προσοχή του κοινού και χάρηκαν όταν οι δημοσιογράφοι βρήκαν «νέα διασκέδαση».

Το γεγονός ότι ο Μπόσκο ήταν ορθόδοξος και η Αντμίρα, όπως μπορείς να καταλάβεις από το όνομά της, προερχόταν από μια μουσουλμανική οικογένεια, δεν εμπόδιζε τον έρωτά τους. Η Ραντμίλα Μπρκιτς, η μητέρα του Μπόσκο, λέει ότι επισκέπτονταν ο ένας την άλλη αρκετά ελεύθερα, εκπλήσσοντας τους συγγενείς και τους γείτονες με τη σταθερότητά τους. Έκαναν σχέδια για τη ζωή τους, κάτι που είναι αρκετά λογικό. Αν έτσι έχουν τα πράγματα, τότε και ο γάμος δεν είναι μακριά. Η Αντμίρα ήθελε να βαφτιστεί και, φυσικά, να παντρευτεί με εκκλησιαστικό γάμο. Ένας φόρος τιμής στην παράδοση, θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς. Όμως με την αληθινή αγάπη και την πίστη, τέτοια πράγματα δεν γίνονται επιπόλαια. Δεν είναι απλώς μια σφραγίδα στο διαβατήριο.

Το 1992 ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος στη Βοσνία, ο οποίος έθεσε τέλος σε ολόκληρη τη Γιουγκοσλαβία. Ξαφνικά, όχι μόνο το όνομα και το επώνυμό σου έγιναν σημαντικά, αλλά και οι ιδιαιτερότητες της προφοράς που μιλούσες. Το να σε σκοτώσουν ή όχι, εξαρτιόταν από το πώς μιλάς. Δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα να σκοτώσουν κάποιον. Όποιος είχε όπλο, ήταν το αφεντικό. Δεν θα περιγράφω το μακελειό στο Σαράγεβο, γιατί τώρα μπορείτε να τα δείτε όλα με τα ίδια σας τα μάτια στις δικές σας πόλεις. Ο πατέρας του Μπόσκο πέθανε και η μητέρα του αναγκάστηκε να φύγει από τη γενέτειρά της στη Σερβία, η οποία είχε ήδη γίνει τότε ξένη χώρα. Όλοι έπρεπε να φύγουν, φυσικά, αλλά ο Μπόσκο είπε ότι δεν μπορούσε ν’ αφήσει την αγαπημένη του, αφήνοντας τη μητέρα του να φύγει μόνη της, όσο υπήρχε ακόμα η ευκαιρία να σωθεί.

Φανταστείτε μια πόλη χωρισμένη από μίσος και κάπου στη μέση, σε κάποιο κατεστραμμένο διαμέρισμα, να βρίσκονται δύο άνθρωποι που αγαπιούνται πραγματικά. Ξέρουν ότι κανένα από τα αντιμαχόμενα μέρη δεν θα τους δεχτεί. Τόσο για τη μία όσο και για την άλλη πλευρά, ο ένας από τους δύο είναι είτε «προδότης» είτε «αποστάτης». Γι’ άλλη μια φορά συνειδητοποίησαν πόσο πρόσκαιρη και ψεύτικη είναι η δόξα στον υλικό κόσμο. Χθες μιλούσαν γι’ αυτούς σε κάθε γωνιά και σήμερα θα τους κάνουν κομμάτια. Έζησαν έτσι για έναν χρόνο. Φίλοι και από τις δύο πλευρές βοήθησαν, πράγμα που σημαίνει ότι ο κόσμος δεν έχει τρελαθεί εντελώς.

Έναν χρόνο αργότερα, το 1993, πήραν μια οριστική απόφαση. Η κατάσταση δεν μπορούσε να συνεχιστεί έτσι και αποφάσισαν να μετακομίσουν στη Σερβία. Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να διασχίσουν τη γραμμή του μετώπου. Και αυτό είναι πλέον, νομίζω, γνωστό σε πολλούς από εσάς. Για να περάσεις από μια πολιορκημένη πόλη στην ελευθερία, πρέπει να καταφύγεις σε δωροδοκίες. Ο ηγέτης του μουσουλμανικού τμήματος του Σεράγεβο δέχτηκε να τους επιτρέψει να φύγουν για 18.000 γερμανικά μάρκα (δεν υπήρχε άλλο νόμισμα στη Βοσνία εκείνην την εποχή). Το ποσό ήταν τεράστιο, αλλά με κάποιο θαυμαστό τρόπο το βρήκαν. Η συμφωνία ήταν εξής: Θα περάσουν γρήγορα τη γέφυρα πάνω από τον ποταμό Μιλιάτσκα στη σερβική πλευρά του Σαράγεβο και οι σκοπευτές θα τους αφήσουν να φύγουν. Μετά θα πάνε για το Κρούσεβατς στη Σερβία, όπου ζούσε πλέον η μητέρα του Μπόσκο, και τέλος. Έτσι ξεκίνησαν τον δρόμο τους και πάτησαν τη γέφυρα.

Ο Μπόσκο ήταν ο πρώτος που σκοτώθηκε. Πέθανε αμέσως. Ο δεύτερος πυροβολισμός τραυμάτισε την Αντμίρα. Ήταν ακόμα σε θέση να κάνει μερικά βήματα προς τον πεσμένο αρραβωνιαστικό της και κατόπιν κατέρρευσε η ίδια, προλαβαίνοντας όμως να τον αγκαλιάσει. Οι ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ, προβάλλοντας τη δικαιολογία της επικινδυνότητα της κατάστασης, δεν πήγαν να εκκενώσουν τα πτώματα. Τελικά, τα περισυνέλεξαν Σέρβοι στρατιώτες. Τώρα είναι θαμμένοι σ’ έναν κοινό τάφο, στο νεκροταφείο Λαβ, στο Σεράγεβο.

Ο θάνατος του Μπόσκο Μπρκιτς και της Αντμίρα Ίσμιτς

Οι δημοσιογράφοι, μυρίζοντας αίμα, κατηγόρησαν αμέσως τους Σέρβους. Οι Σέρβοι απαίτησαν να γίνει έρευνα, η οποία δεν ξεκίνησε ποτέ. Τώρα στο μουσουλμανικό μέρος του Σαράγεβο δεν υπάρχει καμία ένδειξη αυτής της ιστορίας. Οι γονείς της Αντμίρα παρακαλούν να μη μιλήσουμε γι’ αυτούς, για να μην τραβήξουν την προσοχή. Πόσο γνώριμα είναι όλα αυτά…

Η μητέρα του Μπόσκο λέει ότι της είναι απολύτως αδιάφορο ποιος τον πυροβόλησε. Έχει μόνο μία ερώτηση να κάνει στον δολοφόνο: Γιατί;

Η μητέρα του Μπόσκο λέει ότι της είναι απολύτως αδιάφορο ποιος τον πυροβόλησε. Έχει μόνο μία ερώτηση να κάνει στον δολοφόνο: Γιατί; Η Ραντμίλα δεν έχει κανένα μίσος, καμία επιθυμία για εκδίκηση. Τα δάκρυα έχουν από καιρό στεγνώσει. Έχουν μείνει μόνο ένα σιωπηλό κλάμα και προσευχές. Προσεύχεται επίσης και για την Αντμίρα, που αγάπησε τον γιο της μέχρι θανάτου.

«Και προτείνω», κατέληξε ο Ντράγκαν, «να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στην καθημερινή προσευχή για την ειρήνη, που την ακούμε συνεχώς στη λειτουργία. Όχι απλώς να την ακούμε, αλλά να συμμετέχουμε σε αυτή. Τότε ίσως η γη να μη μετατραπεί σε Κόλαση».

Ο τάφος του Μπόσκο Μπρκιτς και της Αντμίρα Ίσμιτς

Υ.Γ.: Αγαπητά αδέλφια, εμείς συνεχίζουμε να παρέχουμε βοήθεια στους Σέρβους, στα μοναστήρια και στους ναούς στο Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια. Εάν έχετε δυνατότητα κι επιθυμία να βοηθήσετε, μπορείτε να στείλετε τις δωρεές σας στο: PayPal: dn718214@gmail.com, με την επιγραφή «Help for Kosovo».