Στην 100ή επέτειο από τη γέννηση του γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου, φέρουμε στο φως μια συζήτηση με αυτόν, από τον Αρχιμανδρίτη Μελχισεδέκ (Αρτιούχιν), ηγούμενο του μετοχίου της Ερήμου της Όπτινας και του ναού της Σκέπης της Υπεραγίας Θεοτόκου του Γιασένιεβο.

Εκδηλώσεις στη μνήμη του Αγίου Παΐσιου του Αγιορείτου, οργανώθηκαν από τα ιδρύματα «Ποκρόβ» και «ΜΜΕ Παιδεία» και αφιερώθηκαν στα γενέθλια του αγίου (25 Ιουλίου 1924).

Το κελλί του ασκητή*

Σήμερα το πρωί είδα δύο κοπέλες να πηγαίνουν στο ναό. Τους λέω: «Μοιάζετε με τις μέλισσες». Έτσι σήμερα όλοι εμείς, όπως οι μέλισσες, πετάξαμε μαζί για να γευτούμε τουλάχιστον λίγο πνευματικό μέλι και να φέρουμε στις κυψέλες μας την ορμήνεια, την καλοσύνη, τις σκέψεις και το τρανό παράδειγμα του γέροντος Παΐσιου.

Ο Γέροντας Παΐσιος ήταν απολύτως υλικά πτωχός, απαλλαγμένος από υλικά μέσα καθώς χρησιμοποιούσε κονσερβοκούτια αντί των πιάτων

Με τη Χάρη του Θεού, τον Αύγουστο του 1993, ο Κύριος με αξίωσε για μια προσωπική συνάντηση με τον γέροντα. Έλαβε χώρα 9 μήνες πριν από την άγια κοίμησή του. Συναντηθήκαμε στο κελλί του. Ένα φτωχικό, μια καλύβα, όπως λένε στο Άγιον Όρος. Ο γέροντας Παΐσιος το ονόμασε Παναγούδα. Όταν την πρωτοείδαμε, σοκαρίστηκα. Όλα ήταν τόσο απλά εκεί! Ήταν περικυκλωμένη από ένα συρματόπλεγμα, κι έτσι παραμένει ίσαμε σήμερα – παρεμπιπτόντως, φαντάζει πολύ πρωτότυπη, χάριν οικονομίας, έτσι ώστε να μπορεί να έχει και αυλόγυρο.

Το κελλί του γέροντα Παΐσιου, η Παναγούδα

Αγώνας αγάπης

Θυμάμαι, όταν πρωτοήρθαμε σ’ αυτόν, ήταν ήδη πολύ αδύναμος και στο κελλί του έγραφε: «Με συγχωρείτε, δεν μπορώ να δεχτώ, είμαι άρρωστος». Όταν είπα στον πατέρα Νικόλαο (Γκενεράλοφ) ότι θέλαμε να πάμε στον γέροντα, μας προειδοποίησε, ότι ο γέροντας δεν θα μας δεχόταν, ήταν άρρωστος για πολύ καιρό. Ο πατέρας Νικόλαος δέχτηκε να μας πάει μέχρις εκεί 2 χιλιόμετρα και στην επιστροφή άλλα 2 χιλιόμετρα, και ότι θα ήταν εκεί ο ίδιος. Άρχισε να μας εξηγεί: υπάρχει ένα σημάδι, εκεί για να στρίψεις αριστερά, άλλο εκεί για να στρίψεις δεξιά.. Μα και ο ίδιος δεν πίστευε στα λόγια του, επειδή τα σημάδια ήταν αναξιόπιστα: άνεμος άρχισε να φυσά και κανένα σημάδι δεν υπήρχε. Και τότε παίρνει και εκτελεί αυτό το έργο της αγάπης: μας οδηγεί στο κελλί του γέροντα.

Ο γέροντας Παΐσιος Τι κάνει ο αγώνας της αγάπης; -Ερχόμαστε στο κελλί, παρατηρούμε, σταυρωνόμαστε και ήμασταν ευτυχείς που είμαστε εκεί, τουλάχιστον μόνο γιατί είμαστε δίπλα στο γέροντα Παΐσιο. Κοιτάζουμε: λουκούμι, νερό – μα είμαστε ήδη κουρασμένοι… Και ξαφνικά μετά το τρίξιμο της πόρτας – ένα κεφάλι πρόβαλε, αυτό το ξακουστό κεφάλι με το πλεκτό σκουφάκι, και ο γέροντας Παΐσιος, ο ίδιος ολάκερος με το επίσης γνωστό σε όλους από φωτογραφίες αμάνικο πανωφόρι του. Πολύ, πολύ αδύνατος. Νόμιζα ότι τα χέρια του ήταν λυγισμένα σταυρωτά, όπως πριν την Θεία κοινωνία, αλλά αποδείχτηκε, ότι τα χέρια του είναι διπλωμένα στο στομάχι του, επειδή ήταν άρρωστος από τον καρκίνο.

Έρχεται σε μας. Τα είχαμε χαμένα, ζητήσαμε προσευχές για τη Ρωσία, για τη Λάβρα, για την Έρημο της Όπτινας.

– Ναι, καλά, θα προσευχηθώ, – απάντησε ο γέροντας.

Ο αββάς Ισαάκ ο Σύρος γράφει: Τι διακρίνει έναν άξιο γέροντα από έναν ανάξιο; Οι αγνοί πνευματικοί άνθρωποι δεν απαντούν σε μη υποβληθείσες ερωτήσεις

Δεν θέσαμε ερωτήσεις και δεν είπε τίποτα που να βλέπει πάνω σε μένα, για παράδειγμα.

Πριν από αυτό, ρωτήσαμε τους μοναχούς του Άθωνα τι είπε ο γέροντας Παΐσιος για τη Ρωσία. Ήταν το 1993 – κάθε είδους μεταρυθμίσεις, πυροβολισμοί και ούτω καθεξής. Είπε στους μοναχούς της Μονής Παντελεήμονος, τους Ρώσους: «Τώρα πάνω από τη Ρωσία υπάρχουν πολλά σύννεφα, τόσο μεγάλα σύννεφα, μα στη συνέχεια θα υπάρχει – ένας ήλιος, μα τι ήλιος!»

Και σήμερα, πηγαίνοντας στον εορτασμό της 100ής επετείου από τη γέννηση του Γέροντα Παΐσιου, είδαμε αυτόν τον ήλιο – αυτή την εκκλησία, τη λειτουργία, την προσευχή. Ποιος θα μπορούσε να σκεφτεί; -Μόλις βγήκαμε από την καλύβα του γέροντα, το 1993, ναοί δεν είχαν ακόμη αρχίσει να χτίζονται. Το πρόγραμμα «200» άρχισε να εφαρμόζεται μόνο από το 1999, ενώ πριν υπήρχαν 48 σε λειτουργία εκκλησίες στη Μόσχα. Αυτό ήταν όλο!

Η αλησμόνητη συνάντηση με τον γέροντα Παΐσιο

Για την ανιδιοτελή αγάπη, ο Θεός χαρίζει διπλή υγεία. Εάν ο άνθρωπος πράττει αυτό που θα χρειαζόταν και κάτι τι περισσότερο, ο Θεός θα του προσφέρει διπλά την χάρη Του

Η συνάντηση με τον γέροντα Παΐσιο άφησε μια ανεξίτηλη εντύπωση. Και το πιο σημαντικό είναι, τι προσφέρει η αγάπη στην οικογένεια, ανάμεσα σε συγγενείς και σε φίλους. Ο γέροντας Παΐσιος είπε, ότι αυτή η αγάπη ήταν το σύνθημά του, ήταν η πίστη του, τα θεμέλιά του, η πορεία του:

Μην φοβάστε την κούραση στην οικογένεια, στην αδελφότητα, στο ναό, στην υπακοή, στην εργασία – μην φοβάστε να κοπιάσετε. Για την ανιδιοτελή αγάπη, ο Θεός δίνει διπλή χάρη.

Ο πατήρ Μελχισεδέκ με τον ηγούμενο και κληρικό του ναού του ισαπόστολου πρίγκιπα Βλαδίμηρου στο Πόκροφσκι-Στρέσνιεφ, όπου εορτάστηκε η 100ή επέτειος του γέροντος Παΐσιου

Μια καταπληκτική ιστορία διηγούνται για τον γέροντα Παΐσιο. Όταν ήταν στο Σινά (μόνασε εκεί κάποτε πριν έρθει στο Άγιον Όρος), επήλθε ξηρασία για τρία χρόνια. Κι έφτασε η στιγμή του κλαδέματος των ελαιόδενδρων. Οι μοναχοί, μαζί με τους Βεδουίνους, έκοψαν τα κλαδιά. Οι μοναχοί αμέσως αφαίρεσαν τα μεγάλα κλαριά για να μην πέσουν πάνω στο μοναστήρι εκεί, ενώ τα μικρά κλαριά τα μάζεψαν εκεί για κάθε περίπτωση. Οι Βεδουίνοι ήρθαν και ρώτησαν τους μοναχούς αν αυτά τα κλαριά μπορούσαν να τα πάρουν για να ζεσταθούν αυτοί και οι οικογένειές τους μαζί με αυτούς. Οι μοναχοί δεν τους το επέτρεψαν. Προσήλθαν και το ζήτησαν για δεύτερη φορά, αλλά επίσης δεν τους επιτράπηκε. Την τρίτη φορά συνάντησαν τον γέροντα Παΐσιο, ο οποίος τους επέτρεψε να πάρουν τα κλαριά. Ένας Βεδουίνος του είπε: «Είσαι καλός μοναχός και ο Θεός δεν θα σε αφήσει».

Ο γέροντας Παΐσιος στο Σινά

Ζήτα συγχώρεση, γι αυτό που δεν μπόρεσες να συγχωρήσεις

Υπήρχε ανομβρία για τρία χρόνια και σε τρεις μέρες άρχισε να βρέχει! Να τι κάνει η αγάπη μαζί με την προσευχή!

Ο γέροντας Παΐσιος έδιδε συμβουλές στις αδελφές στη Σουρωτή:

– Μάλωσες με την αδερφή σου.

– Ναι.

– Μπορείς να ζητήσεις συγγνώμη;

– Όχι, αλλά έκανα 300 μετάνοιες στο κελλί, ακόμα και γι’ αυτήν.

– Μπορείς να συμφιλιωθείς;»

– Όχι.

– Γιατί;

– Δεν μπορώ ακόμα.

Τότε, πήγαινε στην αδελφή σου και πες: συγχώρα με, που δεν μπορώ να σε συγχωρήσω. Ακόμη και οι 300 μετάνοιες στο κελλί, δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη μια μπροστά στην αδελφή σου

Ο μητροπολίτης Αντώνιος Σουρόζσκι, είπε, ότι υπάρχουν κάποιες καταστάσεις ώστε δεν μπορούμε να συγχωρήσουμε κάποιον με κανέναν τρόπο. Ως προς τούτο, ο γέροντας Παΐσιος έδωσε μια αποτελεσματική μέθοδο:

Και κάθε στιγμή επέμενε, πως ούτε τα κατορθώματα, ούτε οι εργασίες, ούτε οι μετάνοιες, ούτε οι κανόνες προσευχής, ούτε η νηστεία, ούτε τα σαρακοστιανά, ακόμη και τα ασκητικά ρούχα – οι μαντίλες, οι μακριές φούστες – θα αντικαθιστούσαν οτιδήποτε στη ζωή του Ευαγγελίου. Όλα αυτά είναι ένα μέσο, για να ζούμε σύμφωνα με τις εντολές.

Παράδειγμα ανιδιοτελούς αγάπης

Ο γέροντας Παΐσιος διηγήθηκε από τον εαυτό του μια πολύ εκπληκτική ιστορία.

«Η κουρά μου ετελέσθη στη μονή του Εσφιγμένου. Ήδη υπέφερα από πνευμονία, αλλά μου δόθηκε η πιο δύσκολη υπακοή – στην τραπεζαρία. Και ασχολήθηκα σε αυτή. Αλλά άκουσα, ότι ένας γέροντας ήταν άρρωστος, και πήγα σε αυτόν για να τον βοηθήσω λίγο. Εκείνος με παρακάλεσε:

«Κάνε μου λίγο τσάι.

Του έφτιαξα τσάι.

Λέει:

– Ζέστανε το τούβλο.

Το θερμαινόμενο τούβλο είναι η φυσιοθεραπεία: το τούβλο θερμαίνεται για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα και εκπέμπει επίσης θερμότητα για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Και όταν οι άνθρωποι υποφέρουν από βρογχίτιδα, αυτό το τούβλο εφαρμόζεται στο σημείο, και ζεσταίνει τους πνεύμονες.

Η εικόνα του γέροντος Παΐσιου Όλα αυτές τις πράξεις τις παρατήρησε ένας υποτακτικός και μου είπε:

«Γιατί το κάνεις αυτό; Σύντομα θα σε βασανίσει: τσάι – τούβλο, τσάι – τούβλο. Πότε θα εκπληρώσεις τη μοναστική σου υπηρεσία;!

Άρχισα να σκέφτομαι τον εαυτό μου:

Μπα! Αυτή είναι μια σκέψη! Γιατί, εδώ υπάρχει μοναστικός κανόνας; Πράγματι, διότι μιλάμε για την αγάπη που μπορούμε και πρέπει να δείξουμε στον αδελφό μας, ειδικά στον ηλικιωμένο.

Κι έτσι, έκανα υπακοή στην τραπεζαρία, βοηθούσα τον γέροντα και επίσης στην υποδοχή των φιλοξενούμενων. Περπάτησα γύρω από το μοναστήρι, έφτυνα αίμα (επειδή είχα μια ανοιχτή μορφή φυματίωσης), αλλά πετούσα με φτερά».

Μη φοβάστε να κοπιάζετε

Μην φοβάστε την κοπιαστική εργασία. Η δύναμη μπορεί πάντα να αναπληρωθεί στην προσευχή και στα μυστήρια της εκκλησίας.

Όλη την ώρα στη ζωή φοβόμαστε να κοπιάσουμε κάπου. Ξαφνικά τα παιδιά θα σκαρφαλώνουν μέχρι το λαιμό μας, το ίδιο τα εγγόνια. Δεν χρειάζεται να φοβούμεθα τίποτα. Παρατήρησα στη ζωή:

Η τύχη χαμογελάει σε αυτόν που εργάζεται σκληρά. Μη διστάζετε να κοπιάσετε, γιατί σε αυτόν που κοπιάζει, ο Θεός τα προσφέρει όλα

Είπαν στο γέροντα: «Είσαι κουρασμένος: ήσουν στη λειτουργία, μετά στην προσευχή, το κομποσχοίνι, ένας κανόνας προσευχής και αγρυπνία». Κι εκείνος απάντησε: «Δεν κουράζομαι στην προσευχή, αντλώ δύναμη από την προσευχή».

Εδώ, λοιπόν, είναι ένα παράδειγμα για όλους μας της ανιδιοτελούς αγάπης του γέροντα και της προσευχής, που αναπληρώνει τη δύναμή του γι αυτές τις υπηρεσίες.

Συνεχίζεται…