Αυτή την εβδομάδα, η Ρωσική Εκκλησία του Εξωτερικού, τιμά έναν από τους πιο σεβαστούς αγίους της, τον Άγιο Ιωάννη της Σαγκάης και του Σαν Φρανσίσκο. Τα λείψανά του, βρέθηκαν πριν από 30 χρόνια. Ιερές ακολουθίες τελούνται στις εκκλησίες σε όλη τη Ρωσική Διασπορά και οι κύριοι εορτασμοί πραγματοποιούνται στον καθεδρικό ναό προς τιμήν της εικόνας της Μητέρας του Θεού «Χαρά των λελυπημένων» στο Σαν Φρανσίσκο, όπου αναπαύονται τα λείψανα του δέσποτα. Ο Βλαντιμίρ Κρασόφσκι, ο οποίος ηγείται της Χορωδίας του Αρχιερέως εκεί, γνώριζε καλά τον Αρχιεπίσκοπο Ιωάννη (Μαξιμόβιτς) από την παιδική ηλικία και πριν από 30 χρόνια συμμετείχε στην ανεύρεση των λειψάνων του.

Ο Άγιος Ιωάννης με την οικογένεια Κρασόφσκι και αρκετούς ενορίτες (ο ίδιος – 4ος από αριστερά)

– Βλαντιμίρ, περιγράψτε μας, τι συμβαίνει στο Σαν Φρανσίσκο αυτές τις μέρες;

– Οι εορτασμοί ξεκινούν την Πέμπτη το βράδυ. Οι πιστοί θα εξομολογηθούν και τα λείψανα του Αγίου Ιωάννη θα μεταφερθούν στο κέντρο του καθεδρικού ναού και θα λειτουργήσουμε έναν Ακάθιστο ενώπιόν τους.

Την Παρασκευή το βράδυ συναντάμε τη θαυματουργή Εικόνα της Θεομήτορος του Κουρσκ και τον Πρωθιεράρχη της Ρωσικής Εκκλησίας του Εξωτερικού, Μητροπολίτη Νικόλαο (Ολχόφσκι). Θα τελεσθεί ολονύχτια αγρυπνία, στην οποία θα λειτουργήσουν οι επίσκοποί μας και οι ιερείς που έφτασαν εδώ για τους εορτασμούς. Θα ψάλλουν δύο χορωδίες, η δική μας η Επισκοπική και της Αγίας Τριάδας του Τζόρντανβιλ. Θα ψάλλουμε τα αντίφωνα τόσο στην αγρυπνία όσο και στη λειτουργία. Οι κύριοι εορτασμοί θα πραγματοποιηθούν το Σάββατο 29 Ιουλίου, όταν θα τελεσθούν οι δύο λειτουργίες – η του όρθρου και του εσπερινού. Στη συνέχεια θα περπατήσουμε μαζί, με τα λείψανα του Αγίου Ιωάννη, σε μια πομπή γύρω από τον καθεδρικό ναό και στη συνέχεια θα γίνει εκδήλωση σε ένα από τα πιο περίφημα ξενοδοχεία του Σαν Φρανσίσκο.

– Ο αρχιεπίσκοπος Ιωάννης είναι ένας από τους πιο σεβαστούς αγίους της Ρωσικής διασποράς. Γιατί είναι τόσο σημαντικός για τους Ρώσους Ορθόδοξους ανθρώπους που ζουν στο εξωτερικό, καθώς και για ολόκληρο το Ρωσικό και τον Ορθόδοξο κόσμο;

– Ο δέσποτας ήταν αρχιερέας στη Σαγκάη, όπου ζούσαν πολλοί Ρώσοι μετανάστες. Στη συνέχεια υπηρέτησε στη δυτική Ευρώπη, όπου υπήρχε επίσης μια τεράστια ρωσική διασπορά και στη συνέχεια στο Σαν Φρανσίσκο, όπου μετακόμισαν πολλοί μετανάστες από τη Σαγκάη. Ο δέσποτας έφερνε κοντά τους ανθρώπους από όλο τον κόσμο.

Επιπλέον, ο σεβασμός του δέσποτα Ιωάννη στη Ρωσία αυξάνεται καθημερινά. Πιο πρόσφατα, μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία συμπεριέλαβε τον εορτασμό της ανακομιδής των αγίων λειψάνων του στο ημερολόγιο της Εκκλησίας της.

Ο δέσποτας έφερνε κοντά τους ανθρώπους από όλο τον κόσμο

– Έχω ακούσει από πολλούς, που συμμετείχαν σε προηγούμενες επετείους της αγιοκατάταξης του Αρχιεπισκόπου Ιωάννη, ότι αυτό είναι ακόμη ένα Πάσχα, ακόμη μια γιορτή της Ορθοδοξίας.

– Το νιώθετε κάθε χρόνο. Και όχι μόνο στη γιορτή της αγιοποίησης του δέσποτα, αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, καθημερινά. Προσκυνητές από όλο τον κόσμο – επίσκοποι, ιερείς, ορθόδοξοι πιστοί από όλες τις δικαιοδοσίες, μη Ορθόδοξοι – όλοι προσέρχονται να προσκυνήσουν τον Άγιο Ιωάννη. Ο δέσποτας παραμένει πάνω από κάθε όριο, αναγνωρίζεται ως σύγχρονος άγιος από όλες τις δικαιοδοσίες.

– Γνώριζα αρκετά καλά το δέσποτα, ήταν κοντά στην οικογένειά μου, οπότε για μένα αυτά είναι πολύ προσωπικά και σημαντικά συναισθήματα. Για παράδειγμα, σήμερα (μιλήσαμε τη Δευτέρα 24 Ιουνίου, την Ημέρα του Αγίου Πνεύματος – Δ.Ζ.), ημέρα καθημερινή, τελέσαμε τη λειτουργία. Οι χορωδοί στη χορωδία μας δεν πληρώνονται, όλοι ψάλλουμε σε εθελοντική βάση. Και τέτοιες μέρες, μετά από ένα τόσο πολυάσχολο Σαββατοκύριακο και πολύωρες ακολουθίες, όπως της Αγίας Τριάδας, ανησυχώ πάντα για το ποιος θα έρθει να ψάλλει στη λειτουργία τη Δευτέρα. Είχαμε στο σύνολό της τη χορωδία σήμερα το πρωί! Οι άνθρωποι – και είναι όλοι νέοι, είμαι ο παλαιότερος εκεί – προσήλθαν άλλοι από την εργασία, άλλοι από την εκπαίδευσή τους. Κοίταξα το δέσποτα από το μέρος της χορωδίας και είπα:

«Σας ευχαριστώ, Δέσποτα, για τη φροντίδα σας προς τον καθεδρικό ναό».

Βλαντιμίρ Κρασόφσκι Ο δέσποτας μας παρακολουθεί κι εμείς τον απασχολούμε με τις προσευχές μας. Και μας ακούει! Και αυτή είναι μια πολύ ισχυρή και αμοιβαία σχέση. Γνωρίζω, ότι όλοι οι χορωδοί μου, οι νέοι, καταλαβαίνουν τι ευλογία είναι να ψάλλεις εν μέσω της παρουσίας του. Το αισθάνομαι κάθε στιγμή.

– Συμμετείχατε στην ανακομιδή των λειψάνων του δέσποτα πριν από 30 χρόνια. Τι ενθυμείστε σήμερα;

– Για μένα ήταν μια ιερή και μοναδική εμπειρία, συμμετείχα πολύ τόσο στην προετοιμασία όσο και στη διαδικασία ανακομιδής των λειψάνων. Τέσσερις από εμάς μελετήσαμε την κατάσταση του φέρετρου και της σαρκοφάγου, διεξήγαμε έρευνα και όλες τις προπαρασκευαστικές εργασίες. Κατά τη διάρκεια της εύρεσης των λειψάνων, στεκόμουν ακριβώς στο ίδιο μέρος, που είναι σήμερα ο τάφος του. Ήμουν ιεροκήρυκας τότε, και τώρα είμαι διευθυντής χορωδίας. Υπήρχαν 15 άτομα παρόντα στην τελετή και ήμουν μεταξύ τριών από αυτούς που ενταφίασαν το δεσπότη. Είναι πολύ δύσκολο για μένα να περιγράψω τα συναισθήματά μου. Αυτή ήταν μια από τις πιο ιερές στιγμές της ζωής μου. Και εξακολουθώ να την αισθάνομαι, σαν να ήταν χθες.

Αυτή ήταν μια από τις πιο ιερές στιγμές της ζωής μου. Και εξακολουθώ να την αισθάνομαι, σαν να ήταν χθες

– Καταλαβαίνω ότι αυτό είναι πολύ δύσκολο, αλλά θα μπορούσατε να περιγράψετε πώς αισθανθήκατε όταν βρήκατε τα άγια λείψανα;

– Στεκόμουν δίπλα στον επίσκοπο Αντόν (Μεντβέντεφ), ενώ εκεί ήταν επίσης ο επίσκοπος Λαβρ (Σκούρλα) και ο Κιρίλ (Ντμίτριεφ). Όταν σηκώθηκε το καπάκι του φέρετρου, βασίλευσε νεκρική σιγή. Ήταν μια τόσο ιερή στιγμή! Πιάστηκε ακόμη και η αναπνοή μου.

Ο επίσκοπος Αντώνιος άρχισε να διαβάζει τον 50ό ψαλμό, «Ελέησόν με, Θεέ μου», όταν αφαίρεσε το πέπλο από το πρόσωπο του δέσποτα Ιωάννη. Και τότε αντίκρυσα το ίδιο πρόσωπο, που είχα δει 30 χρόνια πριν. Ήταν μια απίστευτη στιγμή, και ένιωσα σαν να υπήρχε μια ευλογία.

– Έχετε ήδη αναφέρει, ότι γνωρίζατε τον δέσποτα Ιωάννη αρκετά καλά…

– Ναι, ήμουν πολύ κοντά του. Περνούσα τη νύχτα μαζί του στο Σαν Φρανσίσκο μερικές φορές.

– Πείτε μου, τι θυμάστε από τις συνομιλίες μαζί του;

– Ω, μπορώ να μιλήσω για μιάμιση ώρα επ’ αυτού. Μπορώ να μιλήσω γι’ αυτό για δύο ημέρες (χαμογελάει). Για μένα, ο δεσπότης ήταν σαν πατέρας. Όταν ήταν αυστηρός, τότε ήταν πράγματι αυστηρός. Αλλά πίσω από αυτή την αυστηρότητά του, αισθανόσασταν πάντα πατρική αγάπη.

Τον είδα και αναστατωμένο, είδα πώς ο κλήρος μερικές φορές τον αντιμετώπιζε με αγένεια. Κι έβλεπα, ότι αντιδρούσε σε αυτό με απόλυτη ταπεινοφροσύνη. Ήταν έξω από αυτόν τον κόσμο. Πολλοί το κατανόησαν αυτό και το σεβάστηκαν. Αλλά πολλοί δεν το κατανοούσαν και δεν τον σεβάστηκαν.

Πίσω από την αυστηρότητά του, αισθανόσουν πάντα την πατρική αγάπη

Ο δέσποτας έχει παίξει τεράστιο ρόλο στη ζωή μου. Δεν υπήρχε ορθόδοξος ιερέας εκεί όπου γεννήθηκα και έγραψε στον πατέρα μου μια επιστολή με οδηγίες για το πώς να με βαφτίσει. Στη συνέχεια, όταν φτάσαμε στο Σαν Φρανσίσκο, ο δέσποτας ήθελε να δει ξανά τους γονείς μου κι εμένα. Υπηρετούσε στην Ευρώπη εκείνη την εποχή, αλλά διατηρούσε επαφή με την οικογένειά μας. Και όταν μετακόμισε επίσης στο Σαν Φρανσίσκο, συναντιόμαστε μαζί του πολύ συχνά. Επισκεπτόταν τη ρωσική σχολή μας στο Μπουρλινγκέϊμ αρκετές φορές το χρόνο. Ο δέσποτας είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ζωής μου.